Online ondernemen in de geest van digitaal minimalisme

De laatste tijd houd ik me een hoop bezig met ethiek en de impact van technologie op ons leven en de aarde. Niet zo gek, als je bedenkt dat duurzaamheid een belangrijke waarde in mijn leven is. Als webdesigner en online ondernemer is het onvermijdelijk dat ik dat dan ook betrek op mijn werk. Daar komen soms verrassende nieuwe inzichten en perspectieven uit voort. Eén van de boeken die een lichte existentiële crisis heeft veroorzaakt bij mij, is Digitaal Minimalisme van Cal Newport.

De aandachtseconomie in het kort

Wij leven in een bijzonder tijdperk. Technologie is zover ontwikkeld, dat het voor de gemiddelde gebruiker niet meer te onderscheiden is van magie. Deze technologie heeft fantastische, goede en nuttige kanten, maar ook negatieve kanten. Die worden heel erg bepaald door de makers van dat stukje technologie in kwestie, en hoe je het als consument gebruikt.

Zo is bijvoorbeeld Instagram een fijn platform om in contact te blijven met mede-ondernemers, maar heeft het als negatieve kant dat het zo is ontworpen dat je makkelijk eindeloos door blijft scrollen. Of neem Youtube: Fantastisch voor inspirerende tutorials, maar ook hier ontworpen om makkelijk een rabbit hole in te duikelen, waardoor je opeens uren verder bent.

Dit heeft alles te maken met het verdienmodel van veel van deze partijen: Hoe langer ze je aandacht vasthouden, hoe meer advertenties ze aan je kunnen laten zien, dus hoe meer ze betaald krijgen door de adverteerders.

Dit heeft als gevolg dat jij en ik als consument makkelijk onze tijd kwijtraken aan dit soort dingen, terwijl we in dit tijd ook andere dingen hadden kunnen doen. Échte ontspanning, buiten in het bos. Of onverdeelde aandacht aan onze familie geven. Geconcentreerd werken. Even écht alleen zijn met onze gedachten.

Online marketing en de aandachtseconomie

Ik heb een beroep dat natuurlijk heel erg verweven is met technologie. Ik bouw websites. Nou hoeft een website of een online onderneming in het algemeen an sich niet deze negatieve aspecten te hebben, of überhaupt deel te zijn van deze aandachtseconomie. Waarschijnlijk is jouw doel met jouw website, als kleine ondernemer, niet “zoveel mogelijk tijd van iemand claimen om hem zoveel mogelijk advertenties te kunnen laten zien”. Jouw doel is meer iets in de richting van: “Jouw ideale klant overtuigen dat jij de ideale persoon bent om zijn probleem op te lossen.”

Maar een redelijk essentieel aspect van ondernemen, zeker in deze tijd, is online marketing. Zonder online marketing is het voor veel ondernemers ontzettend moeilijk om hun doelgroep te bereiken. I mean, ik kan wel posters gaan ophangen of in de krant adverteren, maar dat is ten eerste veel duurder en ten tweede veel minder efficiënt dan online marketing.

Maar veel van die vormen van online zichtbaarheid en marketing, zoals social media en social media advertenties, zijn in meer of mindere mate gebaseerd op, of afhankelijk van, die aandachtseconomie. Die negatieve manier van aandacht vasthouden.

En als ik zelf juist mijn tijd wil terugclaimen, dan voelt het natuurlijk verschrikkelijk hypocriet om juist die methodes te gebruiken om de aandacht van anderen te trekken.

Online marketing en digitaal minimalisme

Nou is marketing essentieel als ondernemer. Zonder marketing en sales heb je geen bedrijf. Je moet namelijk zichtbaar zijn. Je moet potentiële klanten vinden, hun aandacht trekken, en die aandacht lang genoeg vasthouden zodat je ze kunt overtuigen dat jij de oplossing voor hun probleem, wens of verlangen hebt.

Zie je mijn dilemma?

Dus ik ben op dit moment op zoek naar vormen van online marketing die ethisch goed voelen. Dat betekent niet dat ik opeens van social media verdwijn, maar waarschijnlijk wel dat ik mijn kanalen heel selectief ga kiezen. En waarschijnlijk ook wel dat ik ze anders ga gebruiken.

Want ik gun niet alleen mijzelf die vrijheid van niet meer constant mijn tijd laten wegsijpelen door gedachteloos scrollen en reageren op ieder pingetje, maar iedereen. En als ik iedereen dat gun, dan heeft het natuurlijk ook niet zoveel zin om op bepaalde kanalen heel veel content te plaatsen. En als je minder, maar juist gerichter, content plaatst, is dat ook weer efficiënter en duurzamer. Yay!

Hoe dan wel?

Anyway, deze maand heb ik me dus toegelegd op de 30 dagen digitale schoonmaak van Cal Newport. Ofwel: Ik heb een lijst gemaakt van alle optionele technologie in mijn leven, en probeer daar 30 dagen van af te blijven. En voor zakelijk gebruik heb ik ook een paar strenge regels opgesteld. In die 30 dagen ga ik uitgebreide soul searching doen. Niet alleen op privégebied, maar ook op zakelijk gebied. Welke vormen van online marketing passen nog binnen mijn nieuwe visie?

Vind je dit ook een interessante gedachtegang, dan zijn dit een aantal essentiële vragen om jezelf te stellen:

1 – Wat verkoop je en waarom verkoop je het?

Wat voor product of dienst verkoop je eigenlijk? Helpt dat mensen in het hoogwaardig besteden van hun tijd? Dit kun je heel breed zien. Bied jij iets waarmee je echt de bedoeling hebt om iemand te helpen, iets waar iemand een beter mens van wordt of voldoening uit haalt? Of ben je meer gericht op consumentisme? Gewoon zoveel mogelijk verkopen, of iemand er nou echt iets aan heeft of niet?

2 – Hoe verkoop je het?

En dan bedoel ik niet: Online of in een winkel, maar meer de vorm van marketing. Wil jij jouw ideale klant bereiken, en hem overtuigen dat jij de beste oplossing voor zijn probleem / wens / verlangen hebt? Of is jouw manier meer: zoveel mogelijk mensen verleiden het te kopen, ongeacht of ze het nodig hebben of niet?

3 – Hoe gebruik je zelf social media en andere moderne technologie?

Trek je zelf de kant van digitaal minimalisme op, voelt het dan nog wel goed om uitgebreid gebruik te maken van bepaalde vormen van social media marketing? Wil je gebruik maken van manieren van marketing die sterk afhankelijk zijn van die aandachteconomie, dat oneindige rabbit hole? Of wil je meer gebruik maken van marketing die aansluit bij de intentie van jouw potentiële klant, bijvoorbeeld zoekmachineoptimalisatie, bloggen, misschien podcasting?

Natuurlijk heb jij niet de verantwoordelijkheid voor hoe jouw potentiële klant omgaat met zijn technologie, laten we wel wezen. Maar toch kan het interessant zijn om te kijken naar wat jouw persoonlijke waarden zijn op dit gebied, en of die aansluiten bij jouw zakelijke gebruik van (onder andere) social media, en ook eens te denken vanuit het perspectief van jouw klant.