Wat is een groene website nu eigenlijk?

7
minuten

Sinds begin 2022 specialiseer ik me in duurzaam webdesign. Een vrij nieuwe tak van sport tussen al die honderden webdesigners waar je uit kunt kiezen. Maar wat betekent dat nou eigenlijk, een groene website? In dit artikel vertel ik hoe ik daar tegenaan kijk.

Heel in het kort: Een groene of duurzame website is een website die niet meer CO2-uitstoot veroorzaakt dan nodig is.

In 2020 verbruikte het internet zo’n 4% van alle wereldwijde energie, voor 2040 wordt dat geschat op 14%, als we zo hongerig naar data blijven en er zo nonchalant mee blijven omspringen.

Het is ultragoedkoop en vaak zelfs gratis om god knows what allemaal maar online te knallen (vaak omdat het een verdienmodel is van bijvoorbeeld een social media kanaal), maar we vergeten dan vaak dat voor die data servers en infrastructuur nodig zijn, waar grondstoffen en energie voor gebruikt worden.

Jouw website is onderdeel van dat wereldwijde web. En het is helemaal niet moeilijk om daar duurzamer mee om te gaan. Je moet het alleen wíllen, en er even bewust mee bezig.

Welke factoren bepalen hoe duurzaam jouw website is?

  • Hosting
    Draaien de servers waar jouw website staat op groene of op grijze energie?
  • Paginagewicht
    Hoe zwaar is iedere pagina van jouw website, en hoeveel CO2 stoot dat uit per paginabezoek? Dit kun je uitsplitsen in 2 delen:
  • Design
    Hoe is jouw website ontworpen en gebouwd? Zoveel webdesigners, zoveel manieren op een website te bouwen. Alleen al binnen WordPress heb je honderden themes en plugins waar je uit kunt kiezen, de ene efficiënter en lichtgewichter dan de ander.
  • Contentbeheer
    Hoe je je content uploadt maakt heel veel uit. Je website kan in de basis nog zo duurzaam gebouwd zijn, als je supergrote zware afbeeldingen uploadt, dan kan je dat in één klap te niet doen.
  • Bezoekers
    Hoe vaker jouw website bezocht wordt, hoe meer dataverkeer, hoe meer CO2-uitstoot. Jouw bezoekers bestaan niet alleen uit mensen, maar ook uit bots. Sommige nuttig (zoekmachinecrawlers), andere wil je weren en blokkeren (bijvoorbeeld malafide inlogpogingen).

Groene hosting

Als eerste is groene hosting belangrijk. Hosting die nog draait op fossiele energie kan écht niet meer in 2023!

Naast het feit dat jouw webhost op groene energie draait, kun je nog een stapje verder gaan: Kies bijvoorbeeld een webhost waarbij de warmte van het datacenter wordt gebruikt om huizen of kantoren te verwarmen.

Wat je ook kunt doen is bomen planten om te compenseren voor jouw webhosting. Ieder jaar weer. Want groene energie betekent niet in alle gevallen dat een datacenter zelf zijn energie opwekt. Het kan ook zijn dat ze van een groene energieleverancier inkopen, maar je kunt niet kiezen welke elektronen van het net je wel en niet gebruikt. Hoe groen de energie dan echt is, hangt dan af van het percentage groene energie op het landelijke net.

Zo min mogelijk uitstoot per pageload

Een andere factor die bepaalt hoe duurzaam jouw website is, is de uitstoot per pageload. Iedere keer dat iemand een pagina van jouw website bekijkt, wordt er een berichtje verzonden naar de server: “Hoi, mag ik die pagina bekijken?” en dan antwoordt de server: “Ja natuurlijk, alsjeblieft!”

Hoe minder data er tijdens die interactie verstuurd wordt, hoe minder energie dat kost, dus hoe minder CO2-uitstoot dat veroorzaakt.

Uitstoot van jouw website testen

Er zijn meerdere tools online waarmee je de CO2-uitstoot van jouw website kunt checken. Dit zijn de bekendste:

Waarom “cleaner than” niet zoveel zegt

Website Carbon is heel populair. Lekker beknopt en ziet er aantrekkelijk uit. MAAR het geeft vaak een vals gevoel van “ik doe het best prima.”

Het eerste resultaat wat je ziet is namelijk “This web page is cleaner than % of web pages tested”. Om eerlijk te zijn zegt dat niet zoveel. Het zegt vooral iets over die ene specifieke webpagina in vergelijking tot andere webpagina’s die met die tool zij getest. Als daar veel slechte pagina’s mee zijn getest, en jouw pagina is matig, dan is die al snel beter dan een hoop andere pagina’s, maar alsnog niet zo heel goed.

(Pas daaronder zie je een schatting van de absolute hoeveelheid CO2 die de pagina per pageload uitstoot. Geeft al iets meer inzicht.)

Edit januari 2024
Sinds kort maken Website Carbon en Digital Beacon gebruik van hetzelfde energielabel-systeem. Alles met een label F doet het slechter dan het wereldwijde gemiddelde, alles met label A+ t/m E doet het beter dan het wereldwijde gemiddelde. Hier lees je er meer over. Voor een duurzame webpagina kun je als vuistregel aanhouden dat die lichter is dan 1MB, dus label A+, A of B.

Absolute score en verbeterpunten

Waar ik zelf veel meer fan van ben, is het ratingsysteem van Digital Beacon. Zij hebben een duidelijke, absolute gradatie van amazing tot bad, afhankelijk van de absolute hoeveelheid CO2 per pageload. Daarnaast geeft deze tool je ook een tabelletje met uitgesplitste waardes op het gebied van afbeeldingen, script, stylesheet, etc. Zo zie je snel waar je verbeterpunten zitten.

Voor mijn Website Sustainability Audits maak ik veelvuldig gebruik van deze tool, ook om patronen te ontdekken. Maar heb persoonlijk wel het ratingsysteem wat uitgebreid met “slechter” en “om te huilen” 😉 Want voor Digital Beacon valt alles boven de 2 g per pageload onder “slecht”, maar ik kom ook dingen tegen waarvan mijn mond wijd open valt. Een concurrent-webdesigner die ik voor de lol even door de tool haalde, heeft bijvoorbeeld een homepage die maar liefst 8 gram per pageload uitstoot, en ik ben zelfs wel eens een pagina tegengekomen in een test die 11 gram scoorde! Holy crappy 😱

Third parties

Iets anders wat naar mijn mening meetelt in hoe groen jouw website is, is de hoeveelheid third parties die worden aangeroepen op een pagina en hoeveel daarvan op groene of grijze energie draaien.

Want het kan best zijn dat jouw website lekker goed gecachet is en op groene hosting draait, maar als die data voornamelijk via een CDN (Content Delivery Network) wordt geleverd dat op grijze energie draait… Dat is dan een beetje jammer. Of wanneer je plugins gebruikt die gebruik maken van een andere server dan je eigen, die dan niet op groene energie draait.

Check hier je eigen third parties

Quick wins

Heb jij nou je eigen website (kom op, probeer op zijn minst je homepage even) getest en kwam die niet zo lekker uit de bus? Dan zijn dit een paar grote stappen die je kunt zetten om je website te verduurzamen:

  • Groene hosting
    Echt, dit is de basis! Heb je nog grijze hosting? Doe de wereld een plezier en verhuis! Het is minder gedoe dan je denkt.
  • Lichtgewicht basis
    Zorg dat jouw website een lichtgewicht basis heeft om mee te beginnen. Ik heb laatst een redesign gedaan van een website die eerst bij Jimdo was gemaakt. Dat ding had een basiswaarde van bijna anderhalve megabyte! Zolang je dat niet omlaag krijgt naar enkele kilobytes, kun je het vergeten dat je je website ooit efficiënt kunt verduurzamen.
  • Ga bewust om met afbeeldingen en overige media
    Upload alleen wat je écht nodig hebt. Vermijd veel afbeeldingen en video’s puur uit ijdelheid. Schaal en optimaliseer ze voordat je ze uploadt. Hoge resolutie is alleen zinnig voor drukwerk, niet op een website.

Wil jij een website of webshop laten bouwen die niet alleen mooi en functioneel is, maar ook met aandacht voor duurzaamheid gebouwd is? Digihobbit at your service!

Scroll naar boven